Rapport

Advies prijsplafond NOx-emissiehandel

Aanleiding
Sinds 1 juni 2005 is het systeem van handel in NOx-emissierechten in werking. Gedurende de totstandkoming van dit systeem heeft een aantal bedrijven vraagtekens gezet bij de liquiditeit van de markt. De huidige verwachtingen zijn dat de NOx-markt in de komende jaren (tot en met 2010) – mede onder invloed van het effect van de implementatie van de IPPC-richtlijn – eerder te ruim dan te krap zal zijn.
Desalniettemin blijft een aantal bedrijven zich zorgen maken over hun positie in de markt en vreest slachtoffer te worden van een gebrek aan emissierechten. In dergelijke gevallen zou de prijs tot onaanvaardbare hoogte kunnen oplopen. Dit zou schadelijk zijn voor de zogenoemde ‘gedwongen kopers’ – voor wie er de komende jaren geen reductiemaatregelen voorhanden zijn met een acceptabele kosteneffectiviteit. Deze gedachtegang leidde tot de vraag of het een idee is om een prijsplafond in te stellen.

Wat is een prijsplafond en hoe werkt het?
De invoering van een prijsplafond (ook wel veiligheidsklep genoemd) in een systeem van emissierechtenhandel houdt in dat er een maximale prijs voor emissierechten wordt vastgesteld. In de praktijk betekent dit dat de overheid garandeert dat zij extra rechten tegen deze maximumprijs op de markt zal brengen wanneer deze maximumprijs eenmaal is bereikt. De centrale gedachte hierachter is dat de kosten van het beperken van emissies voor deelnemers aan emissiehandel begrensd kunnen worden. Het idee is afkomstig uit de Verenigde Staten waar het een rol heeft gespeeld om draagvlak te creëren voor de deelname aan èn het ratificeren van het Kyoto-verdrag. De hoge kosten voor bestrijdingsmaatregelen vormen nog altijd één van de belangrijkste argumenten om Kyoto te negeren.

Advies
In de huidige situatie is het uit economisch oogpunt niet verstandig in te grijpen in de prijsvorming van de NOx-emissiemarkt. Aan alle voorwaarden voor een optimaal werkende markt is voldaan. Marktfalen op de NOx-handelsmarkt is niet aannemelijk. In deze studie zijn hypothetische oorzaken van marktfalen bestudeerd. De conclusie is dat ongewenste uitkomsten in NOx-markt het beste aan banden kunnen worden gelegd door de marktonvolkomenheden bij de wortel aan te pakken in plaats van door het invoeren van een prijsplafond waarmee de effecten van het marktfalen kunnen worden gereguleerd.

Meer over