In deze studie zijn de sociale kosten van gezondheidsschade door luchtverontreiniging in 432 Europese steden in 30 landen (de EU27 plus het VK, Noorwegen en Zwitserland) onderzocht. Sociale kosten zijn kosten die het welzijn beïnvloeden en omvatten zowel directe uitgaven voor gezondheidszorg (bv. ziekenhuisopnames) als indirecte gevolgen van luchtvervuiling op de gezondheid (zoals een verminderde levensverwachting). Deze effecten zijn van invloed op het welzijn omdat mensen een duidelijke voorkeur hebben voor gezonde levensjaren in een schone leefomgeving.
In de studie is het gerapporteerde niveau van luchtvervuiling in Europese steden gerelateerd aan dosis-effectrelaties van de WHO en waardering op basis van Europees onderzoek. In 2018 leed gemiddeld elke inwoner van een Europese stad een welvaartsverlies van meer dan 1.250 euro per jaar als gevolg van directe en indirecte gezondheidsverliezen door een slechte luchtkwaliteit. Dit komt overeen met 3,9% van het inkomen dat in steden wordt verdiend.
Opgemerkt moet worden dat er een aanzienlijke spreiding in deze cijfers is tussen steden: in de Roemeense hoofdstad Boekarest bedraagt het totale welvaartsverlies meer dan 3.000 euro per inwoner per jaar, terwijl het in Santa Cruz de Tenerife in Spanje minder dan 400 euro per inwoner per jaar bedraagt.
Ook in Nederland verschillen de cijfers tussen steden: in Nijmegen bedraagt de schade 964 euro per inwoner per jaar, terwijl in Amsterdam de schade 1.301 euro per inwoner per jaar bedraagt. In veel steden in Bulgarije, Roemenië en Polen bedragen de gezondheidsgerelateerde sociale kosten tussen 8-10% van het verdiende inkomen.
De meeste van deze kosten hebben betrekking op vroegtijdige sterfte: voor de 432 onderzochte steden is de gemiddelde bijdrage van sterfte aan de totale maatschappelijke kosten 76,1%. Omgekeerd is de gemiddelde bijdrage van ziekte 23,9%.
Verder hebben we in de studie de rol van mobiliteit onderzocht. Onze resultaten tonen aan dat een afname van 1% van de gemiddelde reistijd naar het werk de maatschappelijke kosten met minimaal 0,29% doet afnemen. Een stijging van het aantal auto’s in een stad met 1% verhoogt de totale sociale kosten met bijna 0,5%. Dit bevestigt dat minder woon-werkverkeer en autobezit een positieve invloed kunnen hebben op de luchtkwaliteit en leefbaarheid in een stad.