Rapport

Opties voor een CO2-afhankelijke energiebelasting voor duurzame gassen

De huidige energiebelasting in Nederland wordt geheven bij de levering van gas en elektriciteit en maakt geen onderscheid tussen hernieuwbare en fossiele energie. Er is echter steeds meer aandacht voor CO2-beprijzing als kosteneffectief instrument in de transitie naar een klimaatneutrale energievoorziening. Op dit moment liggen er voorstellen van het kabinet voor een CO2-heffing in de industrie en een minimum CO2-prijs voor de elektriciteitssector. Binnen deze studie onderzoeken we de mogelijkheden en effecten van een CO2-afhankelijke energiebelasting voor het verduurzamen van gasgebruik in andere sectoren dan de industrie (die valt onder het EU ETS). Een CO2-prijs werkt in principe het beste als er economiebreed een uniforme CO2-prijs wordt vastgesteld. De hoogte van het CO2-tarief voor gas dient dan ook afgestemd te zijn op het tarief voor elektriciteit.

Een CO2-afhankelijke energiebelasting is mogelijk én wenselijk omdat daarmee een prikkel kan worden gegeven aan manieren om gas en elektriciteit met minder of geen CO2 te produceren. Uit onderzoek in het buitenland concluderen we dat er twee manieren zijn om een CO2-afhankelijke energiebelasting te implementeren:
1. Een bronbelasting
2. Een eindgebruikersbelasting

Uiteindelijk betaalt de energieconsument de CO2-afhankelijke energiebelasting via de energierekening. Dat geldt nu ook voor de SDE+subsidie, die gefinancierd wordt via de ODE-heffing via de energierekening. Een CO2-afhankelijke energiebelasting levert een besparing van het SDE+subsidiebudget op. Omdat een CO2-afhankelijke energiebelasting uiteindelijk doelmatiger is dan een subsidie, verlaagt dit de kosten voor de consument.

De energieconsument profiteert hiervan in de vorm van een lagere energierekening in vergelijking met de situatie van een ‘platte energiebelasting’ in combinatie met de ODE-heffing. Inkomenseffecten voor lagere en middeninkomens kunnen gerepareerd worden met hulp van de opbrengsten van de CO2-afhankelijke energiebelasting.